Program przedmiotu:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wydział Historii

rok. akad. 2024/2025 (sem. letni)

socjologia ogólna – wykład

(Zakład Historii Gospodarczej - studia stacjonarne licencjackie)

Lp.	Temat wykładu, zagadnienia uszczegóławiające	Literatura
1.	Socjologia jako jedna z nauk humanistycznych: - definicje (socjologia potoczna, socjologia zdroworozsądkowa), - mylne założenia socjologii zdroworozsądkowej, - przedmiot, zakres socjologii naukowej, - podstawowe teorie socjologiczne, - początki socjologii jako dyscypliny naukowej	J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, materiał filmowy
2.	Podstawy życia społecznego: - definicja życia społecznego, - biologiczne (ewolucja człowieka jako gatunku), - geograficzne, - ekonomiczne podstawy życia człowieka,	B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003 N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, materiał filmowy
3.	Kulturowe podstawy życia społecznego: - definiowanie kultury, - typologia kultura materialna, kultura niematerialna, - relacja kultura natura, - zróżnicowanie kulturowe (wewnątrz i międzykulturowe),	J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, Antonina Kłoskowska, Socjologia kultury, Warszawa 1984, N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997,
4.	Socjalizacja : - dwa podejścia do socjalizacji (stanowisko teologiczne i ogólnosocjologiczne) - definiowanie socjalizacji (J. Szczepański), - koncepcje osobowości (psychoanalityczna, poznawcza, interakcyjna), - typologie osobowości, - socjobiologiczna „odpowiedź” na pytanie o osobowość człowieka	J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, J. Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1994, E. Wilson, O naturze ludzkiej, Poznań 1998. materiał filmowy
5.	Zagadnienie więzi społecznej: - czym jest więź społeczna (def. St. Ossowskiego), - fazy tworzenia się więzi społecznej (konc. J. Szczepańskiego) - zagadnienie kontroli społecznej, - instytucje społeczne	J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970,
6.	Wielkie struktury społeczne: - społeczeństwo, - naród (kłopoty z definiowaniem narodu), - klasy i warstwy społeczne,	J. Turowski, Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1994, Z. Ziembiński, Elementy socjologii, Poznań 1994,
7.	Małe struktury społeczne: - kryteria definiowania grup społecznych, - rodzina, - grupy społeczne (zagadnienie grup formalnych i nieformalnych),	J. Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1994, J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970,
8.	Teoria konfliktu społecznego: - paradygmat AGIL (Parsonsa) - definicja konfliktu społecznego, - przyczyny, natężenie, gwałtowność, funkcje konfliktu, - przebieg konfliktu społecznego, - zakończenie konfliktu społecznego, - konflikt jako stymulator zmiany społecznej,	Jonathan H. Turner, Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 1985, J. Mucha, Konflikt i społeczeństwo, Warszawa 1978, N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, R. Dahrendorf, Teoria konfliktu w społeczeństwie przemysłowym, red. J. Szacki, Elementy teorii socjologicznych, Warszawa 1975,
9.	Socjologiczna koncepcja państwa: - koncepcje państwa, - geneza państwa, - funkcjonowanie, - rodzaje panowania (konc. M. Webera),	N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, Z. Ziembiński, Elementy socjologii, Poznań 1994, J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970,
10.	Społeczności lokalne: - społeczności lokalne, - „szkoła chicagowska” - lokal community (R. Park) - stanowiska teoretyczne: ekologiczne, interakcyjne, funkcjonalno-strukturalne, teorii działania. - przyszłość społeczności lokalnych,	J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, J. Turowski, Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1994,
11.	Problemy współczesnego świata: autorytaryzm - Koncepcja więzi pierwotnej – Erich Fromm, - koncepcja „wolności od” i „wolności do”, - mechanizmy ucieczki od wolności, - koncepcja osobowości autorytarnej - T. Adorno - koncepcja osobowości autorytarnej - S. Lipset	E. Fromm, Ucieczka od wolności, Warszawa 1999, Hasło Autorytaryzm, w. red. K. W. Frieske i inni, Encyklopedia Socjologii t. 4, Warszawa 2002, J. Koralewicz, Autorytaryzm, lęk, konformizm. Analiza społeczeństwa polskiego końca lat siedemdziesiątych, Warszawa, 1987. S. M. Lipset, Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, W-a 1998, s.102 – 133. materiał filmowy
12.	Problemy współczesnego świata: globalizacja - przyczyny, - przejawy („Dżihad kontra McŚwiat”), - skutki, - spór o globalizację	P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa”, Kraków 2002 A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, B. Barber, Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 2002 materiał filmowy
13.	Problemy współczesnego świata: migracje - ustalenia definicyjne, - historia ruchów migracyjnych, - uwarunkowania ruchów migracyjnych, - główne kierunki migracji we współczesnym świecie, - migracje a polityka - migracje, szansa czy zagrożenie?	A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, strona internetowa: https://migranci-mniejszosci.amu.edu.pl/

rok. akad. 2024/2025 (sem. letni)

Socjologia ogólna – wykład

(Dziennikarstwo i komunikacja społeczna - studia stacjonarne licencjackie)

Lp.	Temat wykładu, zagadnienia uszczegóławiające	Literatura
1.	Socjologia jako nauka społeczna: - definicje (socjologia potoczna, socjologia zdroworozsądkowa), - mylne założenia socjologii zdroworozsądkowej, - przedmiot, zakres socjologii naukowej, - podstawowe teorie socjologiczne,	J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997,
2.	Początki socjologii jako dyscypliny naukowej na przeł. XIX i XX w.: - pozytywizm (A. Comte), - ewolucjonizm (H. Spencer), - psychologizm (V. Pareto), - socjologizm (E. Durkheim), - socjologia humanistyczna (M. Weber, F. Znaniecki)	T. Szczurkiewicz, Studia socjologiczne, Warszawa 1969, A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, materiał filmowy
3.	Podstawy życia społecznego: - definicja życia społecznego, - biologiczne, geograficzne, ekonomiczne, - definiowanie kultury, - podział zjawisk kulturowych, - zróżnicowanie kulturowe (wewnątrz i międzykulturowe),	B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003 N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, materiał filmowy
4	Socjalizacja : - dwa podejścia do socjalizacji (stanowisko teologiczne i ogólnosocjologiczne) - definiowanie socjalizacji (J. Szczepański), - koncepcje osobowości (psychoanalityczna, poznawcza, interakcyjna), - typologie osobowości, - socjobiologiczna „odpowiedź” na pytanie o osobowość człowieka	J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, J. Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1994, E. Wilson, O naturze ludzkiej, Poznań 1998. materiał filmowy
5	Zagadnienie tworzenia się więzi społecznej: - czym jest więź społeczna (def. St. Ossowskiego), - fazy tworzenia się więzi społecznej (konc. J. Szczepańskiego) - zagadnienie kontroli społecznej, - instytucje społeczne	J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970,
6	Wielkie struktury społeczne: - społeczeństwo, - naród (kłopoty z definiowaniem narodu), - klasy i warstwy społeczne,	J. Turowski, Socjologia. Wielkie struktury społeczne, Lublin 1994, Z. Ziembiński, Elementy socjologii, Poznań 1994,
7	Małe struktury społeczne: - kryteria definiowania grup społecznych, - rodzina, - grupy społeczne (zagadnienie grup formalnych i nieformalnych),	J. Turowski, Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1994, J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970,
8	Teoria konfliktu społecznego: - paradygmat AGIL (Parsonsa) - definicja konfliktu społecznego, - przyczyny, natężenie, gwałtowność, funkcje konfliktu, - przebieg konfliktu społecznego, - zakończenie konfliktu społecznego, - konflikt jako stymulator zmiany społecznej,	Jonathan H. Turner, Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 1985, J. Mucha, Konflikt i społeczeństwo, Warszawa 1978, N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, R. Dahrendorf, Teoria konfliktu w społeczeństwie przemysłowym, red. J. Szacki, Elementy teorii socjologicznych, Warszawa 1975,
9	Bunt młodzieży: - koncepcja krzywej „S” D. Riesmana - mit Narcyza-Orfeusza vs mit Prometeusza - cechy „społeczeństwa jednowymiarowego” Herberta Marcusego, - protesty studenckie z lat 60. ubiegłego wieku	N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, Z. Ziembiński, Elementy socjologii, Poznań 1994, J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970, materiał filmowy
10	Socjologiczna koncepcja państwa: - koncepcje państwa, - geneza państwa, - funkcjonowanie, - rodzaje panowania (konc. M. Webera),	N. Goodman, Wstęp do socjologii, Poznań 1997, Z. Ziembiński, Elementy socjologii, Poznań 1994, J. Szczepański, Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970,
11	Problemy współczesnego świata: autorytaryzm - Koncepcja więzi pierwotnej – Erich Fromm, - koncepcja „wolności od” i „wolności do”, - mechanizmy ucieczki od wolności, - koncepcja osobowości autorytarnej - T. Adorno - koncepcja osobowości autorytarnej - S. Lipset	E. Fromm, Ucieczka od wolności, Warszawa 1999, Hasło Autorytaryzm, w. red. K. W. Frieske i inni, Encyklopedia Socjologii t. 4, Warszawa 2002, J. Koralewicz, Autorytaryzm, lęk, konformizm. Analiza społeczeństwa polskiego końca lat siedemdziesiątych, Warszawa, 1987. S. M. Lipset, Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, W-a 1998, s.102 – 133. materiał filmowy
12	Problemy współczesnego świata: globalizacja - przyczyny, - przejawy („Dżihad kontra McŚwiat”), - skutki, - spór o globalizację	P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa”, Kraków 2002 A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, B. Barber, Dżihad kontra McŚwiat, Warszawa 2002 materiał filmowy
13	Problemy współczesnego świata: migracje - ustalenia definicyjne, - historia ruchów migracyjnych, - uwarunkowania ruchów migracyjnych, - główne kierunki migracji we współczesnym świecie, - migracje a polityka - migracje, szansa czy zagrożenie?	A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, strona internetowa: https://migranci-mniejszosci.amu.edu.pl/